Ieder mens wordt beïnvloed door het systeem waar hij deel van uitmaakt. Onder een systeem verstaan we jouw gezin van herkomst, je familie er omheen. Maar ook op je werk bestaat er een systeem op de afdeling of een organisatiesysteem. Door de aanwezigheid van systemen gaan invloed verder dan normen en waarden die meegegeven worden vanuit de opvoeding.
Voor wie?
Er zijn drie voorname wetten binnen een systeem (zie afbeelding).
Als deze regels binnen een systeem niet gevolgd worden of verstoord raken, heeft dat effect op de verhoudingen. Mensen binnen het systeem kunnen negatief beïnvloed worden. Een systeem kan worden onderzocht en opgesteld door middel van een familieopstelling. Een opstelling kan een belangrijke eerste of volgende stap zijn in een proces. U kunt een totaal nieuw inzicht krijgen of een “klemmend” probleem opnieuw in beweging zetten. Van groot belang is ook het vermogen en de bereidheid van de cliënt om te kijken en te accepteren wat zich voordoet.
De Duitse familie- en psychotherapeut Bert Hellinger heeft via zijn werk bekendheid gegeven aan systemisch werk. Wij gebruiken de techniek al geruime tijd en zien de prachtige snelle werkwijze. Inmiddels hebben wij onze eigen vormen van opstellingen, waaronder sjamanistische opstellingen ontwikkeld.
Hoe werkt systemisch werk?
Bij een probleem kan een opstelling antwoorden geven. Na het bespreken van het probleem bepalen we welke personen of zaken uit het systeem moeten worden opgesteld in het kader van de hulpvraag.
Een opstelling kan gebruikt worden als diagnose: wat speelt hier?
Een opstelling kan ook gebruikt worden als stap in een proces: wat kan mijn volgende stap zijn in het kader van dit probleem?
Na deze inleiding begint de daadwerkelijke opstelling. Er wordt aan de aanwezige gevraagd mensen of dingen uit het systeem te representeren. Bij een opstelling is voldoende ruimte nodig om de opstelling te kunnen neerzetten. De diverse representanten worden op de juiste plaats in de ruimte neergezet. Nadat ieder op zijn plaats is gezet, kan dat al heel veel doen bij een vraagsteller; fysiek en emotioneel. Ook zullen de representanten emotioneel en fysiek dingen gaan ervaren.
Het meest opmerkelijke aan familieopstellingen is het werken met representanten. Na opstelling van het systeem gebeurt er iets in de energie waar geen verklaring voor te geven is. De representanten voelen zich hierdoor werkelijk als de familieleden of personen die zij representeren. Ook ten aanzien van de andere personen in de opstelling. Wat je ziet in een opstelling is dus daadwerkelijk het systeem en de mensen in het systeem waar jij vragen over hebt. Deze energie heeft met jou te maken en laat zien waarin je leeft of welke verhoudingen spelen.
Sommige representanten weten van te voren dat ze gekozen worden voor een bepaalde rol. Dit zijn vaak sleutelfiguren, rollen die niet door iedereen vervuld kunnen worden. Vaak is de representant in zijn eigen leven al in het reine gekomen met een thema dat voor het gerepresenteerde familielid speelt, waardoor hij de kracht kan leveren om de familieopstelling tot een goed einde te brengen. Of juist het omgekeerde is het geval; Soms is een bepaalde genezende werking niet alleen nodig voor het familielid maar ook voor de representant zelf, zodat de genezende beweging niet alleen de familieopstelling dient, maar ook de persoonlijke ontwikkeling van de representant zelf.
Het is mogelijk om levenden, overledenen, maar ook abstracties op te stellen, bijvoorbeeld de dood of het leven of bepaalde emoties. Denk hierbij aan delen als boosheid, een innerlijke criticastor, maar ook elementen als vuur, water, aarde, lucht, dingen als planten en dieren. Een vraag kan gaan over ziekte en daarbij kunnen delen van het lichaam, organen, et cetera worden opgesteld. Abstracties kunnen ook gevonden worden in een land, werelddeel, de dood of armoede, als ze in die opstelling nodig zijn.
Wanneer kun je je vraag stellen en systemische werk ervaren?
Ben je aanwezig bij één van de workshops Sjamanistische opstellingen, dan is er een groep mensen aanwezig waaruit de representanten voor jouw vraag komen. Ook kan jij ervaren hoe het is om representant te zijn voor iemand anders. En bij de consulten kan een opstelling worden gemaakt met attributen of één van ons wordt representant om antwoorden te vinden op een vraag. Ook kunnen we opstellingen maken waarbij vrienden en familie helpen om antwoorden op vragen te krijgen. In alle gevallen krijg je inzichten die op zich al heel veel kunnen opleveren.
Belangrijke acties die we met deze methode kunnen realiseren:
Door de knelpunten in het systeem te erkennen en op te lossen, komt er beweging in het systeem. Daarbij wordt gebruik gemaakt van de 3 “wetten”, waardoor er een nieuwe balans ontstaat en er bijvoorbeeld rust komt in het systeem.
- Voor de cliënt kan dit zowel confronterend als helend zijn, en in vrijwel alle gevallen uiterst herkenbaar. Indien mogelijk wordt de cliënt in de opstelling geplaatst op zijn eigen plek.
- Tijdens en na de opstelling krijgt de cliënt inzichten over factoren die werkelijk een rol spelen rond het probleem dat hij ervaart in zijn leven.
De begeleidende therapeut of sjamaan gebruikt zijn kennis, gaven en intuïtie om de opstelling en het ‘wetende veld’ te hanteren. Daarbij bestudeert hij lichaamstaal en reacties om de dynamiek van de opstelling te volgen. Waar nodig kan hij schuiven in de opstelling.
Uitspraken van representanten, verschuivingen in het systeem. Alles kan van invloed zijn op het geheel. De begeleider kijkt en gebruikt dan ook goed de reacties in het gezicht en het lichaam van een representant. Je kunt een genezend effect bijvoorbeeld waarnemen door het ontspannen van spieren, veranderen van kleur in het gezicht of het lichaam. In veel gevallen doen zich na verloop van tijd ‘in het echte leven’ verschuivingen voor met betrekking tot het probleem. Mensen uit het systeem (ook degenen die niet weten dat er een opstelling is geweest) hebben plotseling een andere kijk op een conflict, of zetten stappen die voorheen ondenkbaar waren.
Familieopstellingen werken zeer visueel, zonder veel woorden. Een opstelling kan bij een cliënt veel te weeg brengen en heel veel laten voelen. Het is een manier om zonder oordeel naar de wereld en jouw systeem te kijken.
Je moet ingelogd zijn om een reactie te plaatsen.